Elke beginvraag is uniek en vergt een daarop toegesneden gebruik van onderzoeksmethoden. We analyseren uw vraag en stemmen een voorstel over de benadering met u af, om tot een passend resultaat te komen. Maatwerk houdt voor ons een aanpak in die optimaal recht doet aan uw informatiebehoefte. We geven een realistisch beeld van wat u uit onderzoek mag verwachten. We verdiepen ons in uw vakgebied, zodat we de taal spreken van het ‘veld’ en onderzoeksvragen kunnen afstemmen op de specifieke inhoud. In ons sociaalwetenschappelijk onderzoek maken we onderscheid tussen methoden, instrumenten en onderzoektypes.
Methoden
Het hoofdonderscheid in methoden is dat tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Kwantitatief onderzoek levert statistisch te verwerken resultaten op. In hoeverre aan cijfermatige uitkomsten betekenis kan worden gehecht, is mede afhankelijk van de vraagstelling en uitvoering van het onderzoek. De onderzoekskwaliteit bepaalt de stap van gegevens naar betekenis. In dat licht zijn twee aspecten van belang. We zorgen ervoor dat ons onderzoek valide is. In een valide onderzoek wordt gemeten wat je wilt meten. En we zorgen voor betrouwbaar onderzoek. Dat kenmerkt zich door een aanpak die de kans minimaliseert dat de uitkomsten ‘toevallig’ zijn. Betrouwbaarheid wordt onder meer geborgd door een representatieve steekproef. Om de interpretatie van kwantitatieve uitkomsten naar een hoger plan te tillen kan aanvullend kwalitatief onderzoek worden verricht. Voor sommige vraagstukken is kwalitatief onderzoek de enig aangewezen methode of de hoofdmethode.
In kwalitatief onderzoek wordt naar verdiepende informatie gezocht. De onderzoeker staat in interactie met het ‘onderzoeksveld’. Zo kan de onderzoeker doorvragen op informatie die respondenten aandragen, wat bijdraagt aan de betekenisgeving in de onderzoeksvraagstelling. De context van een vraagstuk wordt duidelijker en er ontstaat zicht op motieven. Ook kunnen suggesties uit het veld leiden tot uitbreiding of aanpassing van de scope van het onderzoek, waardoor een realistischer resultaat wordt bereikt. Doordat de ‘uitvoeringsintensiteit’ hoger is – interviews bijvoorbeeld vragen tijd – is ook de steekproef kleiner dan in kwantitatief onderzoek. Kwalitatieve en kwantitatieve methodes kunnen elkaar goed aanvullen. Zo kan in kwalitatief onderzoek nader ingegaan worden op kwantitatieve uitkomsten, terwijl omgekeerd tendensen uit kwalitatief onderzoek kwantitatief onderbouwd kunnen worden. Ondanks de meer kleinschalige opzet is ook in kwalitatief onderzoek de validiteit en betrouwbaarheid van groot belang. We werken daarom binnen kwalitatief onderzoek sterk gesystematiseerd. Onderzoeksvragen en gespreksthema’s zijn in elke uitvoeringsstap in een ‘doorgaande’ lijn vertaald, zodat afzonderlijke uitkomsten vergelijkbaar zijn.
Instrumenten
Het belangrijkste instrument in kwantitatief onderzoek is de gestructureerde vragenlijst, die doorgaans in de vorm van een enquête onder een bepaalde doelgroep wordt uitgezet. De enquête is meestal digitaal. Soms kunnen respondenten ook telefonisch of ‘op straat’ benaderd worden. De vragenlijst bestaat hoofdzakelijk uit gesloten vragen, maar kan ook open vragen bevatten. Vragen kunnen ook uitgezet worden in een panel.
In kwalitatief onderzoek wordt primair gewerkt met interviews. Ook die worden gestructureerd afgenomen. De interactie biedt tegelijkertijd steeds ruimte om nieuwe thema’s en vragen aan te snijden (uiteraard binnen het onderzoekskader). Daarnaast kan gewerkt worden met groepsgesprekken (of een focusgroep, een groep met een bijzondere functie in het onderzoek). Naast de interactie met de onderzoeker is in deze vorm ook onderlinge interactie van groepsleden mogelijk, die tot meer inzicht kan leiden.
Zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek worden voorbereid en aangevuld in bureaustudie. Die kan betrekking hebben op het verzamelen al beschikbare data, maar ook op het in kaart brengen van vakinhoudelijke of maatschappelijke tendensen. Bronnen zijn bijvoorbeeld beleidsnota’s, onderzoeksrapporten of strategische visies van belangrijke spelers op een bepaald gebied.
Typen onderzoek
Marktonderzoek kent meerdere verschijningsvormen, afhankelijk van doelgroep en doel. Het accent ligt op kwantitatieve methoden, maar het kwalitatieve aspect speelt vaak in meer of mindere mate een rol.
- Arbeidsmarktonderzoek: inzicht in de behoeften op de arbeidsmarkt, zowel van werkgevers als werknemers. Van belang voor onderwijsorganisaties en spelers op de arbeidsmarkt.
- Instroomonderzoek: inzicht in te verwachten animo voor een bepaalde opleiding of schooltype. Van belang voor (hoger) onderwijsinstellingen.
- Medewerker- en klanttevredenheidsonderzoek: inzicht in de tevredenheid van medewerkers over de eigen organisatie of klanten over diensten of producten. Van belang voor zowel publieke als commerciële organisaties.
- Imago- of naamsbekendheidsonderzoek: inzicht in het beeld dat stakeholders of klanten van een organisatie hebben, gebaseerd op imago of reputatie. Van belang voor alle soorten organisaties, publieke en commerciële.
- Draagvlakonderzoek: inzicht in de positie van verschillende stakeholders ten aanzien van beleid of plannen. Vooral van belang voor overheidsorganisaties, bijvoorbeeld bij energieprojecten.
- Behoefteonderzoek: inzicht in de wensen van klanten of burgers ten aanzien van een bepaald product of dienst. Van belang voor commerciële aanbieders, maar ook voor publieke organisaties.
